Uşaqlara təsirli göstərişlər necə verilməlidir?
Nümunə:
"Zəhmət olmasa, oyuncaqlarını toplayarsan?", desəniz, bu yalnız sadə bir istəkdir.
"Yeməkləri yerə atmağı kəs!", ya da "Bura gəl, yerə atdığın paltarını bu dəqiqə yerinə qoy!" cümlələri tam olaraq əmr cümlələridir. Sözə qulaq asmayan uşaqların ana-ataları onlara təsirli və açıq şəkildə əmr cümlələri ilə müraciətdə səhvə yol verirlər. Hər bir ana və ata uşaqlarının düzgün davranışı ilə əlaqədar doğru əmrləri verməyi öyrənməlidir. Əmr vermək deyiləndə, burada hərbi sistemdəki kimi komandirin əsgərlərə verdiyi əmrdən söhbət getmir. Sözə qulaq asmayan uşaqlara doğru şəkildə əmrlər, göstərişlər verilməsi necə olmalıdır və nə zaman verilməlidir?
Uşağınızın müəyyən bir arzu olunmayan davranışına son vermək istədikdə, bunu ona istək şəklində bildirərəkən uşaq əməl etməkdən imtina etdikdə əmr cümlələrinə keçmək zamanı gəlmişdir.
Deyək ki, qonaq otağına girirsiniz və yeddi yaşındakı qızınızın (oğlunuz) yeni aldığınız divanın üstündə tullandığını görürsünüz. Bu vəziyyətdə həmin dəqiqə üzünüzə ciddi ifadə verərək ona tərəf gedin; gözlərinin içinə baxın; gözünüzü onun gözündən ayırmadan ona adı ilə səslənərək sərt bir səs tonu ilə açıq əmrinizi verin. Ona belə deyin: "Aydan, mebellərin üstündə tullanmaq ev qaydalarına ziddir. Bu dəqiqə divandan aşağı en!" Bu halda uşağın açıq şəkildə başa düşəcəyi formada əmr vermiş olursunuz.
Nə deyilməsi açıq şəkildə anlaşıla bilməyən, qeyri-müəyyən göstərişlər valideynlərə kömək etməyəcək. Məsələn, " Buraya gəl və oyuncaqlarını topla", desəniz uşağın sizi dinləmək ehtimalı yüksəkdir. "Bu oyuncaqların çarəsinə bax", desəniz, belə bir göstərişə əməl edilməsi ehtimalı çox azdır.
Yadda saxlamalısınız ki, əmr və ya göstəriş verərkən sual vermək, yaxud "Divanın üstündə tullanmaq xoş deyil", kimi bir şərh vermək işə yaramaz. Nə badə uşağa " Niyə divanın üstündə tullanırsan?" kimi sual verməyəsiniz. Bəziləri, misalçün, gülüb "Çox əyləncəlidir, ona görə", deyə cavab da verə bilər. Uşaq pis davranış sərgilədiyi vaxtda ona tətbiq ediləcək qaydanın səbəblərini də izah etməyə səy göstərməyin. Qanun-qaydalar haqqında izahatın zamanı ya uşağın qaydaya zidd davranmasından əvvəl olmalıdır, ya da pis davranışa son verməsindən sonra olmalıdır.
Bir də valideynlərin uşaqları pis davranışlarına görə danladıqları zamanı işlətdikləri səhv cümlələr olur; məsələn, Aydan nümunəsində valideyn Aydana belə deyir: "Divanın üstündə tullana bilməzsən. Bu divan heç bilirsən neçəyə alınıb? Kreditlərin ödənilməsi hələ də bitməyib. Borcumuz var. Tullanmaq səbəbindən divanın yayları yerindən çıxa bilər." Bu sözlər əvəzinə Aydana birbaşa olaraq "Düş divandan aşağıya" deməlisiniz.
Hesab edək ki, Aydan əmr etdiyiniz halda da sizə qulaq asmadı və divanda tullanmağa davam etdi. Bu zaman hansı qərarı verməlisiniz?
Ardı növbəti xəbərdə izah olunacaq.
Linn Klark "SOS! Ana-atalara kömək"
Tərcümə: Ceylan Mumoğlu
XƏBƏR LENTİ
"Onlayn fikir bankı” yaradılacaq
Günün qoroskopu: Atdığınız addımları təhlil edin
Rənglər dünyası(2)
Google Glass başağrısı yaradır
Dollara təsir edən QƏRAR
32 uşaq atası: “Hədəfim 50 övladdır”
Xəyalların intiharı...
Şahinlərin bayramıdır
Neslihandan Fahriyenin artıq çəkilərinə dair AÇIQLAMA
Nilufər 63 yaşını qeyd etdi-FOTO
Paltolar
Görmə qüsurlu insanlar üçün "ağıllı" eynək
Mila Eştonun verdiyi hədiyyədən danışdı-FOTO
Sinoptiklər hava ilə bağlı nə deyirlər?
Hikmət Hacıyev şəhidimiz barədə: “Etnik rus kimi çoxmədəniyyətli Azərbaycanın qürurlu vətəndaşı idi”
Məhəmməd Əli ilə vidalaşırlar
Ledi Qaganın HAMİLƏLİK xəbəri yayıldı
Smartfonlarda PROBLEM: bu "smile"ları göndərməyin - FOTO
Rusiyanın Müdafiə naziri: “Artıq 1100-dən çox sülhməramlı Dağlıq Qarabağda yerləşdirilib”
Ceyhun Bayramov Qarabağ danışıqları ilə bağlı Moskvaya gedir - RƏSMİ
Düzgün pəhriz antidepressantları əvəz edə bilər
Azərbaycanda 90 yaşlı kişi koronavirusdan sağaldı - VİDEO
Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə Bakı Zooloji Parkında yenidənqurma işləri başlayır
Ev üsulu "Twix" şokoladı (foto resept)
Bu gün məktəblərdə "Son zəng" çalınır
Ingilis Dili-XII Dərs
WhatsApp-da hansı yeniliklər olacaq?
Sırma Markova
Açıq hava muzeyləri
Model 1,5 milyon dollarlıq hədiyyəsini paylaşdı-FOTO
"Çukur" mövsum finalına hazırlaşır
HAVA necə olacaq?
Emmy mükafatı: Qırmızı xalça
Qidadan zəhərlənmədə – Yeni kəşf
Evliliyi gücləndirən 5 vərdiş
Dünyada ən böyük ekstremal əyləncə parkı açılır
2015 bürclərə nə vəd edir?
Hava haqqında
Melisa və Sərkanın yeni serialının yayım tarixi bəlli oldu
HAVA necə olacaq?-9 Avqust
Sehr təki əsərlər
122 kq ağırlığında nəhəng balqabaq
Türkiyəli aktyorların məşhur bacı və qardaşları
Qış aylarında immuniteti gücləndirən qidalar
Fransız dili-Dərs 2
İxtisar zamanı hansı işçilərin işdə saxlanmaqda üstünlük hüququ var?
Mehriban Əliyeva xalqa müraciət etdi
Model 57 gündür koronavirusdan sağala bilmir-FOTO
Ceyk "Facebook" yaradıcısı Markın atdığı zibillərlə dolanır-FOTO
Hər ay bir şəhzadəyə çevrildi
- ŞƏRHLƏR