Uşaqlara təsirli göstərişlər necə verilməlidir?
Nümunə:
"Zəhmət olmasa, oyuncaqlarını toplayarsan?", desəniz, bu yalnız sadə bir istəkdir.
"Yeməkləri yerə atmağı kəs!", ya da "Bura gəl, yerə atdığın paltarını bu dəqiqə yerinə qoy!" cümlələri tam olaraq əmr cümlələridir. Sözə qulaq asmayan uşaqların ana-ataları onlara təsirli və açıq şəkildə əmr cümlələri ilə müraciətdə səhvə yol verirlər. Hər bir ana və ata uşaqlarının düzgün davranışı ilə əlaqədar doğru əmrləri verməyi öyrənməlidir. Əmr vermək deyiləndə, burada hərbi sistemdəki kimi komandirin əsgərlərə verdiyi əmrdən söhbət getmir. Sözə qulaq asmayan uşaqlara doğru şəkildə əmrlər, göstərişlər verilməsi necə olmalıdır və nə zaman verilməlidir?
Uşağınızın müəyyən bir arzu olunmayan davranışına son vermək istədikdə, bunu ona istək şəklində bildirərəkən uşaq əməl etməkdən imtina etdikdə əmr cümlələrinə keçmək zamanı gəlmişdir.
Deyək ki, qonaq otağına girirsiniz və yeddi yaşındakı qızınızın (oğlunuz) yeni aldığınız divanın üstündə tullandığını görürsünüz. Bu vəziyyətdə həmin dəqiqə üzünüzə ciddi ifadə verərək ona tərəf gedin; gözlərinin içinə baxın; gözünüzü onun gözündən ayırmadan ona adı ilə səslənərək sərt bir səs tonu ilə açıq əmrinizi verin. Ona belə deyin: "Aydan, mebellərin üstündə tullanmaq ev qaydalarına ziddir. Bu dəqiqə divandan aşağı en!" Bu halda uşağın açıq şəkildə başa düşəcəyi formada əmr vermiş olursunuz.
Nə deyilməsi açıq şəkildə anlaşıla bilməyən, qeyri-müəyyən göstərişlər valideynlərə kömək etməyəcək. Məsələn, " Buraya gəl və oyuncaqlarını topla", desəniz uşağın sizi dinləmək ehtimalı yüksəkdir. "Bu oyuncaqların çarəsinə bax", desəniz, belə bir göstərişə əməl edilməsi ehtimalı çox azdır.
Yadda saxlamalısınız ki, əmr və ya göstəriş verərkən sual vermək, yaxud "Divanın üstündə tullanmaq xoş deyil", kimi bir şərh vermək işə yaramaz. Nə badə uşağa " Niyə divanın üstündə tullanırsan?" kimi sual verməyəsiniz. Bəziləri, misalçün, gülüb "Çox əyləncəlidir, ona görə", deyə cavab da verə bilər. Uşaq pis davranış sərgilədiyi vaxtda ona tətbiq ediləcək qaydanın səbəblərini də izah etməyə səy göstərməyin. Qanun-qaydalar haqqında izahatın zamanı ya uşağın qaydaya zidd davranmasından əvvəl olmalıdır, ya da pis davranışa son verməsindən sonra olmalıdır.
Bir də valideynlərin uşaqları pis davranışlarına görə danladıqları zamanı işlətdikləri səhv cümlələr olur; məsələn, Aydan nümunəsində valideyn Aydana belə deyir: "Divanın üstündə tullana bilməzsən. Bu divan heç bilirsən neçəyə alınıb? Kreditlərin ödənilməsi hələ də bitməyib. Borcumuz var. Tullanmaq səbəbindən divanın yayları yerindən çıxa bilər." Bu sözlər əvəzinə Aydana birbaşa olaraq "Düş divandan aşağıya" deməlisiniz.
Hesab edək ki, Aydan əmr etdiyiniz halda da sizə qulaq asmadı və divanda tullanmağa davam etdi. Bu zaman hansı qərarı verməlisiniz?
Ardı növbəti xəbərdə izah olunacaq.
Linn Klark "SOS! Ana-atalara kömək"
Tərcümə: Ceylan Mumoğlu
XƏBƏR LENTİ
Bakıda çörəyi bahalaşdıranlar kimlərdir?
Dünyanın ən qeyri-stabil valyutaları
Ali məktəblərdəki ən bahalı və ən ucuz ixtisaslar - SİYAHI
Günün ulduz falı
Günün ulduz falı - 01.10.2013
Şuşa şəhidinin Cəbrayıla bayraq sancan oğlu: “Ayaqlarımın kəsildiyini görəndə, dedim, kaş...” - VİDEOREPORTAJ
SARI DONUZ kimlər üçün DÜŞƏRLİ OLACAQ?
Tikrit uğrunda döyüşlər: İŞİD geri çəkilir
Əfqanıstanda sel:onlarla insan həlak olub
Üzlərində çil olsun deyə
Selfi üçün qadağa
DiKaprio partidə - FOTO
Brent neftinin qiyməti 50 dollara yaxınlaşır
Elm dünyasının şahı Nəsirəddin Tusi
İstirahət günü hava qovuracaq
Pomidorlu qəlyanaltı(foto resept)
Dekorativ güzgülər
Görmə qabiliyyətinin tam bərpa olunmasının yolu tapılıb
Bu corablar vasitəsilə ayaqqabısız rahatlıqla gəzə biləcəksiniz
Müge Anlı onları geridə qoydu
Bitməyən savaş
Hamiləlik dövründə uzaq durmalı olduğunuz 4 fəaliyyət
46 yaşlı aktrisanın Gözəllik Sirri Məlum oldu!-VİDEO
Təmizlik şirkətlərinə niyə inam yoxdur?
Ermənistan ərazisindən ən çox hədəfə alınan ərazilərimiz açıqlandı - RƏSMİ
Yaşlanmağa dur demək istəyirsinizsə, bu təklifləri nəzərə alın!
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət-90
"Qaralatasaray"lılara müjdə: "Aslan"" "Kral"a qarşı oynayacaq
Günün qoroskopu:Soyuqqanlı olun!
İrem derici yeni klipini təqdim etdi
Bu çay cənnətə aparır
Göz ətrafını gözəlləşdirən tövsiyələr
Həkimlər ilanın mədəsindən dəsmal çıxardılar – VİDEO
Tez qocalmağa səbəb olan 5 vərdiş
Azərbaybaycanda hərbi həkim koronavirusdan vəfat etdi - RƏSMİ + FOTO
Bakı 2015 Avropa Oyunları çox yüksək səviyyədə keçiriləcək"
Günün ulduz falı
İşdən ixtisara düşmək istəmirsizsə...
Parlaq saç, yoxsa "yağlı"?
40 il artıq yaşamaq istəyənlərə 7 məsləhət
Növbəti 4 günün havası AÇIQLANDI
Bakı Metrosunda daha bir qadağa
Köklü, darçınlı, qozlu keks (foto-resept)
Sabunçu rayonunda “ASAN xidmət” mərkəzi fəaliyyətə başlayıb
Günün ulduz falı - 03.12.2013
Sobada quzu ətli badımcan
Rəngarəng çanta modelləri
Yağlı saçlarla necə mübarizə aparmalı?
Günün qoroskopu: adi günlərlə müqayisədə görüləsi işlər daha çoxdur
Ermənilərə xəbərdarlıq edildi
- ŞƏRHLƏR